Solun šta posetiti i obići - Kompletan turistički vodič
Thessaloniki ili Solun kako su ovo grčko ime slovenski narodi prihvatili, drugi je po značaju i veličini grad u Grčkoj, severna prestonica i jedan od najvećih kulturnih, obrazovnih i privrednih centara zemlje Helena. U ovom opširnom vodiču pročitajte o najznačajnijim turističkim atrakcijama u Solunu.
Solun je vedar, veseo i bučan grad koji u sebi krije mnogo, mnogo više nego što je moguće predstaviti jednim ovakvim tekstom. Pa ipak, upustite se sa nama u jednu od najdužih i najinteresantnijih priča balkanskog polustrva – Solun.
Sa preko milion stanovnika, Solun se smatra kulturnom prestonicom, svetski poznat po svojim festivalima, manifestacijama i fantastično živom društvenom i noćnom životu. Jedan od poznatih turističkih portala, ''Lonely Planet'' - Solun je 2015. godine rangirao kao 5. na svetu po najboljim žurkama. Ali ovo nije još ni početak priče o Solunu.
Solunska priča počela pre više od 3.000 godina
Mogli bismo biti poetski nastrojeni i reći da je Solunska priča počela pre više od 3.000 godina, i od tada neprekidno traje. Antička, rimska, vizantijska, otomanska kultura ovde su protkane nekada izuzetno dominantnom hebrejskom kulturom i jevrejskim stanovništvom.
Izuzetno bogata istorija, mešoviti uticaji različitih kultura na ovoj raskrsnici svetova i očuvanost materijalnih tragova ne samo u nalazištima, muzejima i kulturnim institucijama, već u arhitekturi, nošnjama, karakteristikama mentaliteta, u legendama i pričama ovog grada razlog je da čitave četvrti Soluna budu pod zaštitom UNESCO povelje.
Solun je jedan od retkih gradova čija se istorijska kulturna osnova vidi kao nasleđe čitave Evrope i sveta, i svake godine biva sve veća i veća. Zajedno sa svojom velikom ulogom, raste i sam grad, pa možete pronaći podatke da u onome što se podrazumeva samim gradom Solunom živi tek 300-400.000 ljudi, ali da njegova „gravitaciona“ sfera okuplja gotovo 4 miliona ljudi; možete saznati da zauzima gotovo 20 kilometara obale Solunskog zaliva, preko Solunskog polja koje se pruža sve do ušća Vardara u zaliv, a da sa druge strane horizont ovog grada zatavraju Hortiatis planine.
Takođe, možete saznati i da je sneg, mraz i led ovde uobičajen što ga izdvaja od naše predstave o grčkom suncu, moru i prozračnom nebu; da su leta topla, ali ne tropska... Veoma malo ovih informacija može vam išta značiti, pa je bolje o Solunu, kao i o svim svetskim prestonicama, razmišljati kao o jedistvenoj mešavini istorije i kulture, jezika i običaja, modernosti i ovde naglašene potrebe za izražavanjem.
Ovaj grad osnovao je kralj Kasandar, prema nekim izvorima zet samog Aleksandra Makedonskog, 315. godine pre nove ere. Legenda kaže da je ime dobio po ženi osnivača grada, ali se tu druga legenda nadovezuje na prvu: Tesalonika je svoje ime dobila po velikoj pobedi na Tesalijom koju je izvojevao njen otac, Filip Makedonski, i može se doslovce prevesti kao „Tesalijici pobeđeni“ (Θεσσαλοί + Νίκη).
Sveti Petar u jednoj od lokalnih sinagoga držao je svoje govore
Nekih 150 godina kasnije, ovaj grad osvajaju Rimljani, te Solun postaje jedan od glavnih gradova na Via Egnatia, jednom od najvažnijih rimskih drumova. Veoma važna pozicija umnogome će odrediti dalju sudbinu i ulogu grada. Kao što je poznato, sam Sveti Petar u jednoj od lokalnih sinagoga držao je svoje govore, i praktično postavio temelje hrišćanske crkve, na opšte nezadovoljstvo Jevreja, koji su ga i prognali iz grada.
Po podeli carstva na Istočno i Zapadno, i ovako zanimljiv položaj Soluna se usložnjava, te on postaje jedno od najvažnijih trgovačkih sedišta u čitavoj Vizantiji. Period vladavine Komnina postaće i zlatno doba Soluna, kada slobodno možete razmišljati o njemu kao o najznačajnijoj kulturnoj prestonici Evrope.
Univerziteti, učenjaci, mnogobrojne teološke rasprave i sada već legendarna (ili ozloglašena) umešnost u trgovini i poslovanju udarili su prave temelje današnjeg Soluna. Ovo je i period kada ovaj grad postaje rasadnik hrišćanstva, obrazovanja i pismenosti.
Solun je teško stradao tokom okupacije Krstaša
Međutim, Solunu predstoje teška i dosta mračnija vremena. Grad je teško stradao tokom okupacije pod Krstašima, ali je ovo veoma blaga ocena. Tokom 40 godina u gradu i oko njega vođene su oružane borbe, a grad sistematski rušen i preuređivan za vojne potrebe, pljačkan i pustošen.
Mleci uspevaju da ga, naprosto ''otkupe'' 1430. godine od poklekle i iznemogle Vizantije, ali samo da bi ga napustili pred naletom Osmanlija. Solun u okviru masivne Osmanske imperije više nema tako značajno i važno mesto, i zbog ovoga postaje dom Sefardskih Jevreja, prognanih iz Španije krajem XV veka.
Iako pod dominantnom turskom vlašću, Sefardski Jevreji su najveća etnička grupa u Solunu tokom čitavih 400 godina, sve do masovnog pogroma Jevreja tokom II svetskog rata. Solunski front, ratna razaranja, ali i požari i zemljotresi umnogome su promenili istorijsko lice Soluna tokom XX veka, a poslednji veliki zemljotres razorio je grad 1978. godine, pogodivši najviše srednjevekovno arhitekturno nasleđe grada.
Nakon 10 godina obnove, čitav „Ano Poli“, stara, vizantijska četvrt grada u samom centru, stavljena je pod zaštitu države i prepoznata kao deo svetske kulturne baštine.
Centar Soluna deli se na tri oblasti: centralni, jugoistočni i severozapadni
Gradsko jezgro Soluna obuhvata dugačak deo obale sa mnogobrojnim plažama, divna brdovita predgrađa, ali i najgušće naseljeni i sasvim urbanizovani deo na koji većina nas misli kada kaže da ide u Solun. Inače, sam centar grada deli se na tri oblasti: centralni, jugoistočni i severozapadni.
Kao i mnogim drugim starim svetskim gradovima, najstariji deo je u središtu oko koga se grad širi, a sam centar podeljen je na istorijski i komercijalni centar grada, u kojima se nalazi većina turističkih atrakcija, muzeja, lokaliteta, gde se održavaju manifestacije i kulturni događaji, i gde možete, u pravom smislu osetiti puls grada. Ovde se nalazi i Univerzitet, pa je sve prepuno studenata i veselog, mladog i kosmopolitski nastrojenog sveta.
Postoji jasno pravilo - Ako ulica ide nizbrdo, izlazi na more
Centar grada izlazi na more, a sve ulice u Solunu ili su paralelne ili upravne na morsku obalu, pa se možete lako snaći pridržavajući se nekoliko jednostavnih pravila: ako ulica ide nizbrdo, izlazi na more, a preseca Nikis, Tsimiski, Ermou, Egnatiiu, Agiou Dimitrou i Kassandrou – najveće avenije centra Soluna.
Ukoliko ste ljubitelj pešačenja, šetnja je jedan od najboljih načina da iskusite i upoznate ovaj fantastični grad, njegove spomenike, arhitekturu, znamenitosti, ali i ljude i naravno, pronađete najbolju uličnu hranu u Grčkoj. Međutim, ni javni prevoz nije loša varijanta ukoliko niste došli kolima.
Odlična je vest da je Solun ima zaista dobar i pristupačan gradski saobraćaj, za koji postoji i dobra mobilna aplikacija koja će vam pomoći da se snalazite u gradu kao da ste rođeni u njemu. Postoji i nekoliko turističkih linija koje će vas provesti pored velikog broja znamenitosti za nešto manje od sat vremena.
Šta posetiti u Solunu
- Vizantijske zidine
- Belu Kulu
- Rimski forum
- Crkvu Agios Demetrios (Crkvu Svetog Dimitrija)
- Crkvu Agia Sofija
- Bey Hamam
- Bezistan (zatvorenu orijentalnu pijacu)
- Pijaca u Solunu
- Aristotelov Trg sa pešačkom Venizelosovom ulicom
- Arheološki muzej
- Muzej Vizantijske kulture
- Muzej savremene umetnosti, Muzej Filma, Prirodnjački muzej
- Zejtinlik (Srpsko vojničko groblje)
- Laladiku (boemsku četvrt grada)
Solun je veliki grad i slovi za jednu od najboljih turističkih destinacija u Evropi, što znači da vam ni čitav život ne bi bio dovoljan da obiđete sve što ima da ponudi; pa ipak, ne smete se vratiti kući, a da niste obišli Vizantijske zidine, bilo bi to isto kao da ste došli u Beograd, a niste videli Kalemegdan;
Takođe, Bela Kula je jedan od najvećih simbola Soluna, i jedna je od retkih građevina koje su preživele sva razaranja, požare i zemljotrese. Ova kula i njena drska i ponosna simbolika dominira čitavim slikovitim Gornjim Gradom, odakle se pruža i jedan od bukvalno najspektakularnijih pogleda na Solunski zaliv, posebno ako se zateknete tamo pred zalazak sunca.
Crkve Agios Demetrios (Sveti Dimitrije) i Agia Sofija
Rimski forum, pravoslavne, vizantijske crkve kao što su Agios Demetrios (Sveti Dimitrije) i Agia Sofija, ali i mnoge manje poput Nicolaos Orfanos i Rotunde, Trijumfalne kapije i Galeriusove palate znamenitosti su koje ne bi trebalo zaobići.
Jevrejski muzej
Veoma je interesantno da se Solun smatra i “majkom Izraela” s obzirom na svoju nekada veliku populaciju Jevreja, koji su ovde živeli još od antičkih vremena. Danas možete obići izvanredan Jevrejski muzej i videti dve preostale Sinagoge.
Bey Hamam
Orijentalni duh grada očuvan je kroz sada muzejski preuređena javna turska kupatila, Bey Hamam, ali i jedan od najvećih Bezistana, zatvorene orijentalne pijace dragog kamenja, zlata i drugih plemenitih materijala, začina i čajeva.
Shopping u Solunu na velikoj tradicionalnoj pijaci
Ova neverovatna mešavina kultura danas je zadržana na svakako jednoj od najvećih atrakacija Soluna - velikoj, tradicionalnoj pijaci na kojoj možete naći bukvalno sve, od svežeg mesa, voća i namirnica, do odeće, obuće, cveća, začina, čajeva i nezaobilaznih štandova ulične hrane.
Aristotelov Trg sa pešačkom Venizelosovom ulicom
Kapani i Modiano čuvaju duh kraja XIX i početka XX veka, a nalaze se u neposrednoj blizini najvećeg i najpoznatijeg gradskog trga. Od mnogobrojnih trgova, svojom impoznatnošću izdvaja se Aristotelov Trg sa pešačkom Venizelosovom ulicom, koja je pravi epicentar svih događanja u gradu, pa su ovde pored raznovrsnih restorana, kafića, klubova i prodavnica zastupljene i kulturne manifestacije, koncerti, letnja otvorena scena i startna linija svakog večernjeg izlaska.
Arheološki muzej i Muzej Vizantijske kulture
O tome koliko je kulturna baština jednog grada bogata verovatno najbolje govore njegovi – muzeji. Dva svakako najvažnija su Arheološki muzej i Muzej Vizantijske kulture. Ogroman fundus artefakata nađenih na tlu čitave Grčke nalaze se upravo u Solunu, pa ovde možete videti izvanredno očuvane artefakte iz praistorije, ali i reprezentativne ostatke rimske i autentične makedonske kulture.
Za obilazak vam neće biti potrebno ni previše vremena, sem ako niste pravi zaljubljenik u legende, istoriju i prošlost, a u tom slučaju noge će vas same povesti i u Vizantijski muzej, koji je 2005. godine prepoznat kao Muzej Godine Evropskog saveta.
Mnogobrojnu muzeju
Inače, ovaj muzej se smatra najbogatijim muzejem vizantijske kulture posle Venecije, u kojoj se danas čuva najveći broj rukotvorina, nakita, oružja i drugih dragocenosti koje su u mletačke ruke pale kao plen razaranja Konstantinopolja. Već prema sopstvenim afinitetima, možete se zaputiti i u Muzej savremene umetnosti, Muzej Filma, Prirodnjački muzej, ali i Olimpijski muzej, Ratni muzej, a zatim je tu veliki broj galerija, nezavisnih stalnih ili povremenih izložbi, Etnološki i folklorni muzej - sve zavisi samo od vaših interesovanja, vremena i želja.
Zejtinlik - Srpsko vojničko groblje u Solunu
Naravno, Solun ima veoma posebno mesto na stranicama srpske istorije. Bukvalno stotine godina slične istorije, kulture i društvenih prilika učinile su bliskim srpski narod i solunske Grke, a jedan od najvećih spomenika ovog prijateljstva obeležava jedan od najstrašnijih događaja moderne srpske istorije - Zejtinlik.
Veliko groblje srpskih vojnika stradalih prilikom proboja Solunskog fronta jedan je od nekoliko najznačajnijih srpskih memorijala u svetu. Zejtinlik je nekada bio samo još jedna pijaca ulja (zejtina), na kojoj se nalazila najveća srpska poljska bolnica tokom borbi u I svetskom ratu. Kasnije, 20-tih godina ovo mesto određeno je kao veliki memorijal svim vojnicima poginulim tokom proboja Solunskog fronta, pa se ovde nalaze i grobovi francuskih, italijanskih, engleskih i ruskih vojnika.
Solun poseduje promenadu dugačku 12 kilometara
Jedno od najimpresivnijih šetališta pored mora u čitavoj Grčkoj, nalazi se u Solunu. Preko 12 kilometara predivno uređene promenade nudi vam priliku da se šetate koliko god želite i uživate u svim kafićima, tavernama i predivnim prizorima, i smatra se jednom od najvećih gradskih atrakcija.
Ovo šetalište sa Belom Kulom kao središnjim gradskim orijetnirom umnogome olakšava kretanje po gradu i zaista je pravi raj za sve romantične duše, a divno je mesto i za okupljanje pred večernji izlazak - a nismo bez razloga napomenuli da je Solun pravo mesto baš za to. I to, ne po mišljenjima samih Solunjana ili beskrajnih zaljubljenika, već po mišljenju onih kojima je ludi provod uvek vrhunac svakog putovanja.
Za ljubitelje boemske i kafanske atmosfere tu je četvrt Laladika
Odmah pored luke nalazi se sada već čuvena Laladika. Tokom XIX veka ovo je bila jedna od najsiromašnijih četvrti grada gde se uglavnom prodavalo ulje, a danas je pravo mesto za ljubitelje boemske, kafanske atmosfere, izvrsne klope i ulične svirke. Tu su i najpoznatiji noćni klubovi, koje naprosto ne možete promašiti.
Solunske plaže
- Plaža Agia Triada
- Plaža Epanomi Potamos
- Plaža Perea
- Plaža Potamos
Agia Triada
Ova promenada podseća nas i na to da je Solun primorski grad, i jedna od fantastičnih letnjih destinacija. Agia Triada je svakako jedna od najpopularnijih gradskih plaža. Udaljena je oko 25 kilometara od samog centra, ali je ovo mala cena da se plati za besprekorno čistu vodu, odlično organizovane sadržaje i znamenitu Plavu zastavicu.
Mnoštvo turista, odlični sadržaji, kafići, ležaljke suncobrani, i fin sitan pesak čine da Agia Triada ni po čemu ne zaostaje za drugim plažama Grčke. Sa klincima, društvom ili u potrazi za odličnim mestom da se provede dan, ova plaža pružiće vam sve, od dosta dugog plićaka do sportskih sadržaja.
Plaža Epanomi Potamos
Plaža Epanomi Potamos je otprilike isto udaljena, kao i Agia Triada, a nalazi se južno od grada. Nadaleko je poznata po najboljim sportskim sadržajima koji svake godine postaju sve bogatiji, pa je pravo mesto da se rashladite, igrate odbojku, fudbal, badminton ili varijantu plažnog tenisa sa drvenim reketima, ali i da uživate sa klincima. Velika prednost su kafići u kojima možete dobiti ležaljke po ceni pića i uživati u hladovini tokom čitavog dana.
Plaža Perea
Ipak, najbliža centru grada je plaža Perea. U divnom malom predgrađu udaljenom oko 17 kilometara od centra, nalazi se ovo turističko letovalište sa lokalnim tavernama, restoranima i kafićima, gde možete uživati u autentičnoj atmosferi i odličnim gurmanlucima.
Ova, ne tako velika plaža je delimično peščana, delimično šljunkovita i na njoj nikada nema prevelike gužve. Perea inače funkcioniše kao pravi mali gradić za sebe, i pružiće vam pravo bekstvo od urbane gužve, jer je okružena predivnim zelenilom, i ovde nećete imati utisak da ste u milionskom gradu.
Potamos plaža je smeštena nedaleko od mesta Epanomi i oko 30 km južno od Soluna, a zbog svojih karakteristika predstavlja jedno od omiljenih mesta za sve one koji se nađu u blizini drugog najvećeg grada Grčke. U pitanju je dugačka plaža sa sitnim peskom, uglavnom mirnom i plitkom vodom, sve u svemu savršeno mesto za plivanje i ronjenje.
Solun je sjajno mesto i kao polazna tačka za obilazak čitavog Halkidikija
Solun je sjajno mesto i kao polazna tačka za obilazak čitavog Halkidikija, a ovaj impresivni i veliki grad može ponuditi ponešto za svakog - od izvanrednih restorana za prave gurmane, upečatljivih i burnih noćnih klubova, kafića, barova i manifestacija za ljubitelje provoda, sve do pravog raja za šoping sa svojim otvorenim pijacama, ali i velikim tržnim centrima, a da usput možete da obiđete i neke od najznamenitijih muzeja Grčke, ili pobegnete na neku od lepih okolnih plaža, upustite se u sportske i rekreativne zanimacije ili naprosto samo šetate pored mora.
Opise i slike smeštaja u Solunu možete pogledati OVDE.